Friday, July 23, 2010

Zeisu maw A' thupha?

Hiangmun khua khoppi ah hih la ka sak zuaizuai tak uh ciangin ngaihsutna saupi hong neisak hi. A phuak, a gelh, a awbulh kua hiam cih ka theihloh hangin Pasian hopihna Kha Siangtho ompihna tawh a phuah hi pelmawh dingin ka um hi. Zomi te labu bawl ciang a phuak, a gelh, awbulh cihte kikin khollo ahih manin ni khat ni ciang i kituh dinga, kei phuah hi ikicih giapgiap mateng a phuak taktak kithei nailo ding hi cih pen ka lungngai kawm hi. Bangbang hileh a phuakpa muhna pen ciim kasa mahmah hi. Zeisu maw A'thupha?


Laphuakpa in bel "Nang kong telzaw hi Topa aw, Nong piak thupha sangin" ciin thukhup hi. Tua ci ciat thei leng i nisim nuntakna hong nuamtuam dingin ka um hi. Ahang pen mite kituahlohna i bulsui ciangin Zeisu hang hilo in A'thupha hang hizaw a, kuamah Zeisu kituha kisia omlo hi. A thupha - - sum, van, za (rank), etc cih bang hangin kinialna piangzaw hi. Upa a ngah nawn keileh a kikhawm nuan nawnlo pa pen Zeisu teello pa hi. Pasian nasep kawma A'thupha bek mite tungpan a lamen kawikawipa zong Zeisu teello pa hi. Zeisu tawh A'thupha mite kiangah a 'barter' kawikawipa pen Zeisu tello pa hi. [Barter system = van neih kikhek tuah, ken khat pia aman khat hong pia kik]. Cope topa pen Zeisu a telpa hi. Zogam pan bangmah lehpuak lo in ama hong puak Zeisu bek hong nusiat zaw hi.


Tulai ciang gamdang pan Taihinn khawng, Motor car khawng, etc i puak luatluat leh mite'n "Zeisu maw A' thupha? Koizaw tel ding na hiam?" ciin hong dong vat leh bangci'n i dawng tam? I vaitun ciang pawlpi mite in tua la vaidawnna ah hong sakpih leh koi lam i hek tam? A piapa paulapa a piakding bek i lamet leh Zeisu a zuakpa tawh i lamdanna a om diam?


Hih la phuakpa in a mot phuak hilo peuhmah dinghi. Muhna, theihna, theihsakna, ompihna nei hikha ding hi. Tua pen ama ngaihsut tawm zong hilo in 'kisam' ahih manin Kha Siangtho nasep zong hi thei hi. A phuakpa phuakna hang theihpih khang, ahi zongin a manpha mahmah leh eite lam maan hong tawnsak ding la, kamhilhna, hopihna, theihsakna la hi ding cih ka um hi.


A thulu bekbek zong ngaih khin hi: Zeisu maw A' thupha?


Hau Za Cin
Phuitong Liim

No comments: